Son zamanlarda fırsatçılık dolayısıyla alım gücü fazlasıyla düştü. Önceden 200 TL’ye 3 poşet dolusu alışveriş yapabilirken şimdilerde dibini zor görüyoruz.
Halkın yeni ekipten büyük beklentisi var. Cevdet Yılmaz gibi ekonomi kökenli bir ismin Cumhurbaşkanı Yardımcısı olması, Mehmet Şimşek ve Hafize Gaye Erkan gibi isimlerin önemli alanlara oturması büyük bir beklenti oluşturdu. Ekonomik anlamda ciddi sorunlar yaşayan halk, alım gücünün bir an önce artmasını bekliyor. Toplumda da yoğun şekilde görüyorum halk, Cumhurbaşkanının özellikle fırsatçı ev sahiplerinin ve tüketici ürünlerine yönelik fırsatçıların üzerine titreyeceklerine yönelik söylemleri konusunda bir an önce söylenenlerin yapılmasını bekliyor. Şehir endeksi konusu da büyük şehirlerdeki vatandaşlar arasında beklenti oluşturdu. Cevdet Yılmaz Bey benim hemşehrim ve yakın tanıdığım. Ekonomik konulardaki birikim ve deneyimlerini biliyorum; ülke ekonomisine faydalı olmasını tüm kalbimle temenni ediyor ve kendisini tekrardan tebrik ediyorum. Mehmet Bey ve Gaye Hanım’ı da tebrik ediyorum. Dilerim, bir an önce halkın yararına olacak en iyi çözümleri bulurlar.
Artık ev kiralarına da tüketici ürünlerinin pahalılığına da dur demek gerekiyor. Özellikle büyük şehirlerde durum çok kötü. İktidar eğer seçimi iyi okuduysa özellikle büyük şehirlerde oy kaybetmesinin en büyük nedeninin hayat pahalılığı üzerine olduğunu görecektir.
Daha önce dediğim gibi, bir an önce 10 bin denetimci alınmalı ki gıdadan emlağa, elektronikten arabaya enflasyon bastırılabilsin. Özellikle bazı internet siteleri ve bazı emlakçılar aracılığıyla ev fiyatları şişiriliyor. İnsanlarımız onun evi bu fiyatsa benim evim şu fiyat eder kafasıyla hareket ediyor. Bazı emlakçılar ise aralarında anlaşıp bölgenin fiyatını belirleyebiliyor. Böyle devam edilirse önü kesilemez raddeye gelebilir. Bir an önce önlem alınmalı.
10 bin adet denetimci ve ekspertiz tespit uzmanı kendi sorumluluk bölgesinin denetimini sağlayabilir. Kira ve tüketici ürünlerinde %15 %20 gibi oranlarda tavan sınır getirilmesini ısrarla tavsiye ediyorum. Fiyatın %15-20 gibi rakamları geçecek şekilde üstüne çıkması durumunda en ağır şekilde cezalar kesilmeli. Para cezaları artık sarmıyor, minimum 2-3 ay mühür vurulacak şekilde ceza verilmeli veya hapis cezaları olmalı.
Bazı ülkelerde enflasyon oranından öte zam yapmak bazı ülkelerde ise değerinin %30’unu aşmak yasak. Hatta kiraları puana göre sınırlayan ülkeler de var. Biz neden yapmayalım? Bence evlere fiyat biçmek için durumuna göre puanlama sistemine geçilmeli ve fiyatların puanın %10’unu aşması yasaklanmalı. Bence bu sisteme geçiş yapmak hiç zor olmayacaktır.
Aşağıdaki önerilerim de dikkate alınarak uygulanırsa çok fayda sağlayacağına inanıyorum.
– Sanal satış sitelerinin ortaya çıkmasıyla fiyatlar had safhalara çıktı. Bazıları, bu araba/ev bu fiyat ediyorsa benim arabam/evim bu fiyat eder diyerek fiyat yükseltiyor. Dolayısıyla satış sitelerinin daha detaylı bir denetimden geçmesi gerekiyor. E-ticaret sitesi kurularak orada da potansiyel oluşturulmalı. PTT AVM var fakat çok yetersiz, geliştirilmesi gerekiyor.
– Zincir marketlerin paravan şirketlerinin olup olmadığı iyice araştırılmalı. Paravan şirketler kurularak nakliye, komisyon, aracı vb. bahanelerle fiyatlar dikkat çekmeyecek şekilde şişirilebiliyor.
– Emlakçılar denetlenmeli, bazı bölgelerdeki emlakçıların iş birliği yaptığı söylenilmektedir. Ayrıca herkes emlakçı olmamalı. Bir dönem emlakçılık için belgelerden bahsediliyordu. Daha titiz bir çalışma yapılmalı.
– Ev kiralarında adil şekilde fiyat ekspertizi yapılmasının şart olması gerekiyor. Mevcut durumdan da çok daha uygun fiyatlı TOKİ konutları ya da devletin aracı olacağı şekilde ucuz fiyatlı prefabrik projesi yapılabilir.
– Türkiye Tarım Kredi Kooperatiflerinin fiyatlarının çok daha uygun fiyatlarda olması ve her yerde yaygın olması gerekiyor.
– Çiftçiye ucuz ya da ücretsiz mazot yerine her kaymakamlığa 2 traktör verilip her gün bir köy sürülerek tarım desteklenmeli ve her ilde belediye iştirak şirketleri kurularak o ile özgü ürünlerin alınacağı pilot fabrikalar kurularak pazarlaması yapılmalıdır.
– Yurt dışı menşeli firmalara da gelmeleri için ultra teşvik edici paketler sunulmalı.
– Ülkedeki en büyük göçmen grubu Suriyeli göçmenler için daha olanaklı strateji yapılıp Suriye’de kapsamlı tampon bölge oluşturularak oraya yerleştirilmeli bu sayede arz ve talep ilişkisi kapsamında talep düşeceği için alım gücü artabilir.
Halen geç değil; enflasyonun rayına oturmasını istiyorsak, bir an önce kolları sıvamalıyız…
